Woody Allen – życiorys i filmografia

Woody Allen – życiorys i filmografia

2 July 2024

Woody Allen, urodzony jako Allan Stewart Konigsberg 1 grudnia 1935 roku w Nowym Jorku, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych twórców w historii kina. Swoją karierę rozpoczął w latach 50. jako autor tekstów komediowych, by w kolejnych dekadach stać się cenionym reżyserem, scenarzystą i aktorem. Jego twórczość, choć zróżnicowana, często obraca się wokół tematów takich jak miłość, seks, śmierć, zdrada i ludzka egzystencja, zawsze przefiltrowanych przez pryzmat intelektualnego humoru i subtelnej ironii.

Allen zadebiutował jako reżyser filmem "Co nowego, koteczku?" (What's New Pussycat?), 1965, jednak jego pierwszym pełnometrażowym dziełem, które wyreżyserował i napisał, było "Co gryzie Pułkownika?" (What's Up, Tiger Lily?), 1966. Od tego czasu stworzył ponad pięćdziesiąt filmów, w tym takie klasyki jak "Annie Hall", 1977, "Manhattan", 1979, czy "Zelig", 1983. Jego styl, często porównywany do europejskich twórców takich jak Ingmar Bergman czy Federico Fellini, jest wyraźnie rozpoznawalny i niezwykle wpływowy.

Woody Allen zyskał międzynarodową sławę dzięki swoim niekonwencjonalnym narracjom i wyrafinowanemu humorowi, który łączył elementy komedii slapstickowej z ironią i satyrą społeczną. Jego filmy często odznaczają się skomplikowanymi postaciami i dialogami, które odkrywają głębię ludzkiej psychiki i relacji międzyludzkich. Wśród jego najbardziej znaczących dzieł znajdują się "Hannah i jej siostry" (Hannah and Her Sisters), 1986, "Zbrodnie i wykroczenia" (Crimes and Misdemeanors), 1989, oraz "O północy w Paryżu" (Midnight in Paris), 2011.

Przez lata współpracy z wieloma uznanymi aktorami i aktorkami, Woody Allen wykreował niezapomniane role dla takich gwiazd jak Diane Keaton, Mia Farrow czy Scarlett Johansson. Jego filmy niejednokrotnie były wyróżniane na międzynarodowych festiwalach filmowych i nagradzane przez Akademię Filmową. Allen jest laureatem czterech Oscarów, w tym za najlepszy scenariusz oryginalny do filmu "Annie Hall" oraz za najlepszą reżyserię tego samego filmu. Ponadto, został uhonorowany wieloma innymi nagrodami, w tym Złotymi Globami i nagrodami BAFTA.

Życie prywatne

Życie prywatne Woody'ego Allena było równie skomplikowane i kontrowersyjne jak jego filmy. Allen od zawsze był postacią medialną, a jego związki i osobiste wybory często stawały się tematem publicznych dyskusji. Najbardziej znana jest jego wieloletnia współpraca i związek z aktorką Mia Farrow, która wystąpiła w wielu jego filmach. Ich relacja zakończyła się głośnym rozstaniem i skandalicznymi oskarżeniami o nadużycia seksualne, które do dziś budzą kontrowersje.

Woody Allen jest również znanym klarnecistą jazzowym, a jego miłość do muzyki jazzowej często znajduje odzwierciedlenie w ścieżkach dźwiękowych jego filmów. Allen regularnie występuje z zespołem jazzowym w nowojorskich klubach, a jego występy są dobrze przyjmowane przez miłośników jazzu.

Allen od lat jest również aktywnym pisarzem, autorem wielu opowiadań i sztuk, które publikował w renomowanych czasopismach. Jego twórczość literacka, podobnie jak filmowa, odznacza się charakterystycznym poczuciem humoru i ironią.

Przez lata swojej kariery Woody Allen stał się synonimem nowojorskiego intelektualisty, a jego osobisty styl – zarówno w życiu, jak i w twórczości – jest często naśladowany i cytowany. Mimo kontrowersji, które nieustannie towarzyszą jego osobie, Allen pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w świecie kinematografii.

Kariera i nagrody

Woody Allen zaczął swoją karierę jako pisarz komediowy, szybko jednak przekształcił swoje umiejętności w tworzenie filmów, które zrewolucjonizowały amerykańskie kino. Jego pierwsze dzieła, takie jak "Bananas", 1971, czy "Śpioch" (Sleeper), 1973, ujawniły jego talent do tworzenia absurdalnych sytuacji komediowych, które w połączeniu z intelektualnymi odniesieniami i społeczną satyrą, stworzyły nowy gatunek komedii.

Jednak to "Annie Hall" z 1977 roku przyniosło mu największe uznanie i stało się kamieniem milowym w jego karierze. Film, który opowiadał o związku neurotycznego komika z niezależną kobietą, zdobył cztery Oscary, w tym dla najlepszego filmu, reżysera, scenariusza oryginalnego i najlepszej aktorki dla Diane Keaton. "Manhattan" z 1979 roku, kolejny kultowy film Allena, kontynuował tematykę złożonych relacji międzyludzkich i miłości do Nowego Jorku.

W późniejszych latach Allen eksplorował różne gatunki filmowe, od dramatów takich jak "Interiors", 1978, po komedie romantyczne jak "O północy w Paryżu". Jego praca charakteryzuje się niezwykłą produktywnością – reżyseruje przeciętnie jeden film rocznie – oraz wiernością własnym artystycznym przekonaniom, często ignorując panujące trendy w przemyśle filmowym.

Woody Allen jest laureatem wielu prestiżowych nagród filmowych. Oprócz czterech Oscarów, otrzymał również dziewięć British Academy Film Awards, dziesięć Golden Globe Awards oraz dwie nagrody na Festiwalu Filmowym w Cannes. Jego wkład w kinematografię został uhonorowany w 1997 roku nagrodą BAFTA Fellowship za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kinematografii.

Ciekawostki

Woody Allen jest znanym miłośnikiem jazzu, a jego zamiłowanie do tego gatunku muzycznego często przejawia się w jego filmach. Jako klarnecista występuje regularnie w nowojorskich klubach, a jego koncerty cieszą się dużą popularnością wśród fanów jazzu.

W swojej karierze Woody Allen często obsadzał siebie w głównych rolach swoich filmów, prezentując charakterystyczną postać neurotycznego intelektualisty, co stało się jednym z jego znaków rozpoznawczych. Znany jest również z tego, że w swoich filmach często porusza tematy związane z filozofią, literaturą i kinem, co odzwierciedla jego osobiste zainteresowania i wykształcenie.

Allen jest także autorem kilku książek, w tym zbiorów humorystycznych opowiadań, które pokazują jego błyskotliwość i zdolność do obserwacji społecznych. Jego twórczość literacka jest równie ceniona co filmowa.

Mimo swojej bogatej kariery filmowej, Woody Allen jest również znanym reżyserem teatralnym, który wyreżyserował szereg sztuk na Broadwayu. Jego wszechstronność jako artysty jest dowodem na to, że jego talent nie zna granic.

Filmografia

Filmy:

  • Niewierni w Paryżu (Coup de Chance), 2023, reż. Woody Allen
  • Hiszpański romans (Rifkin's Festival), 2020, reż. Woody Allen
  • W deszczowy dzień w Nowym Jorku (A Rainy Day in New York), 2019, reż. Woody Allen
  • Na karuzeli życia (Wonder Wheel), 2017, reż. Woody Allen
  • Śmietanka towarzyska (Café Society), 2016, reż. Woody Allen
  • Nieracjonalny mężczyzna (Irrational Man), 2015, reż. Woody Allen
  • Magia w blasku księżyca (Magic in the Moonlight), 2014, reż. Woody Allen
  • Blue Jasmine, 2013, reż. Woody Allen
  • Zakochani w Rzymie (To Rome with Love), 2012, reż. Woody Allen
  • O północy w Paryżu (Midnight in Paris), 2011, reż. Woody Allen
  • Poznasz przystojnego bruneta (You Will Meet a Tall Dark Stranger), 2010, reż. Woody Allen
  • Co nas kręci, co nas podnieca (Whatever Works), 2009, reż. Woody Allen
  • Vicky Cristina Barcelona, 2008, reż. Woody Allen
  • Sen Kasandry (Cassandra's Dream), 2007, reż. Woody Allen
  • Scoop - Gorący temat (Scoop), 2006, reż. Woody Allen
  • Wszystko gra (Match Point), 2005, reż. Woody Allen
  • Melinda i Melinda (Melinda and Melinda), 2004, reż. Woody Allen
  • Życie i cała reszta (Anything Else), 2003, reż. Woody Allen
  • Koniec z Hollywood (Hollywood Ending), 2002, reż. Woody Allen
  • Klątwa skorpiona (The Curse of the Jade Scorpion), 2001, reż. Woody Allen
  • Sounds From a Town I Love, 2001, reż. Woody Allen
  • Drobne cwaniaczki (Small Time Crooks), 2000, reż. Woody Allen
  • Słodki drań (Sweet and Lowdown), 1999, reż. Woody Allen
  • Celebrity, 1998, reż. Woody Allen
  • Count Mercury Goes to the Suburbs, 1997, reż. Joel Bruns
  • Przejrzeć Harry'ego (Deconstructing Harry), 1997, reż. Woody Allen
  • Wszyscy mówią: kocham cię (Everyone Says I Love You), 1996, reż. Woody Allen
  • Jej wysokość Afrodyta (Mighty Aphrodite), 1995, reż. Woody Allen
  • Nie wkładaj palca między drzwi (Don't Drink the Water), 1994, reż. Woody Allen
  • Strzały na Broadwayu (Bullets Over Broadway), 1994, reż. Woody Allen
  • Tajemnica morderstwa na Manhattanie (Manhattan Murder Mystery), 1993, reż. Woody Allen
  • Mężowie i żony (Husbands and Wives), 1992, reż. Woody Allen
  • Cienie i mgła (Shadows and Fog), 1991, reż. Woody Allen
  • Alicja (Alice), 1990, reż. Woody Allen
  • Zbrodnie i wykroczenia (Crimes and Misdemeanors), 1989, reż. Woody Allen
  • Nowojorskie opowieści (New York Stories), 1989, reż. Woody Allen, Martin Scorsese
  • Inna kobieta (Another Woman), 1988, reż. Woody Allen
  • Wrzesień (September), 1987, reż. Woody Allen
  • Złote czasy radia (Radio Days), 1987, reż. Woody Allen
  • Hannah i jej siostry (Hannah and Her Sisters), 1986, reż. Woody Allen
  • Spotkanie z Woodym Allenem (Meetin' WA), 1986, reż. Jean-Luc Godard
  • Purpurowa róża z Kairu (The Purple Rose of Cairo), 1985, reż. Woody Allen
  • Danny Rose z Broadwayu (Broadway Danny Rose), 1984, reż. Woody Allen
  • Zelig, 1983, reż. Woody Allen
  • Seks nocy letniej (A Midsummer Night's Sex Comedy), 1982, reż. Woody Allen
  • Wspomnienia z gwiezdnego pyłu (Stardust Memories), 1980, reż. Woody Allen
  • Manhattan, 1979, reż. Woody Allen
  • Wnętrza (Interiors), 1978, reż. Woody Allen
  • Annie Hall, 1977, reż. Woody Allen
  • Miłość i śmierć (Love and Death), 1975, reż. Woody Allen
  • Śpioch (Sleeper), 1973, reż. Woody Allen
  • Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o seksie, ale baliście się zapytać (Everything You Always Wanted to Know About Sex * But Were Afraid to Ask), 1972, reż. Woody Allen
  • Zagraj to jeszcze raz, Sam (Play It Again, Sam), 1972, reż. Herbert Ross
  • Bananowy czubek (Bananas), 1971, reż. Woody Allen
  • Men of Crisis: The Harvey Wallinger Story, 1971, reż. Woody Allen
  • Bierz forsę i w nogi (Take the Money and Run), 1969, reż. Woody Allen
  • Don't Drink the Water, 1969, reż. Howard Morris
  • Casino Royale, 1967, reż. Val Guest, John Huston
  • Co słychać, koteczku? (What's New, Pussycat), 1965, reż. Clive Donner
  • The Laughmaker, 1962, reż. Woody Allen

Seriale:

  • Crisis in Six Scenes, 2016 -, reż. Woody Allen
  • The Sid Caesar Show, 1963 - 1964
  • Stanley, 1956 - 1957
  • Caesar's Hour, 1954 - 1957

Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.

Udostępnij