Paul Newman – życiorys i filmografia

Paul Newman – życiorys i filmografia

1 July 2024

Paul Newman, urodzony 26 stycznia 1925 roku w Shaker Heights, Ohio, był jednym z najbardziej znanych i cenionych aktorów amerykańskich. Jego kariera filmowa rozpoczęła się w latach 50. XX wieku, a przez kolejne dekady zdobył sławę jako wszechstronny aktor, reżyser i producent filmowy. Newman zadebiutował na dużym ekranie w filmie Srebrny kielich (The Silver Chalice), 1954, reż. Victor Saville, gdzie zagrał rolę Basila. Wkrótce potem zyskał uznanie za swoje role w filmach takich jak Między linami ringu (Somebody Up There Likes Me), 1956, reż. Robert Wise, gdzie wcielił się w postać Rocky'ego Graziano, oraz Historia Heleny Morgan (The Helen Morgan Story), 1957, reż. Michael Curtiz, jako Larry Maddux.

Jednym z najważniejszych filmów w jego karierze był Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and the Sundance Kid), 1969, reż. George Roy Hill, gdzie zagrał rolę Butcha Cassidy'ego. Film ten stał się klasykiem kina i przyniósł Newmanowi ogromną popularność. Kolejne znaczące role to m.in. Żądło (The Sting), 1973, reż. George Roy Hill, Płonący wieżowiec (The Towering Inferno), 1974, reż. John Guillermin oraz Nieme kino (Silent Movie), 1976, reż. Mel Brooks, gdzie zagrał samego siebie.

Paul Newman był także utalentowanym reżyserem. Jego debiut reżyserski to film Rachelo, Rachelo, 1968, który zdobył uznanie krytyków. Inne filmy, które wyreżyserował, to m.in. Rodzina Stamperów (Sometimes a Great Notion), 1971, Bezbronne nagietki, 1972, Harry i syn, 1984 oraz Szklana menażeria, 1987.

Życie prywatne Paul Newman

Paul Newman był nie tylko utalentowanym aktorem, ale także człowiekiem o bogatym życiu prywatnym. W 1949 roku poślubił swoją pierwszą żonę, Jackie Witte, z którą miał troje dzieci. Jednak ich małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1958 roku. W tym samym roku poślubił aktorkę Joanne Woodward, z którą spędził resztę swojego życia. Ich małżeństwo było jednym z najtrwalszych i najbardziej podziwianych w Hollywood. Razem mieli troje dzieci.

Newman był również znany ze swojej działalności charytatywnej. W 1982 roku założył fundację Newman's Own, która początkowo produkowała sosy sałatkowe, a później rozszerzyła swoją działalność na inne produkty spożywcze. Wszystkie zyski z działalności fundacji były przekazywane na cele charytatywne. Do dziś fundacja przekazała miliony dolarów na różne inicjatywy dobroczynne.

Paul Newman był także zapalonym kierowcą wyścigowym. Jego pasja do wyścigów rozpoczęła się w latach 70., a w 1979 roku zajął drugie miejsce w wyścigu Le Mans. W późniejszych latach kontynuował swoją karierę wyścigową, zarówno jako kierowca, jak i właściciel zespołu wyścigowego.

W życiu prywatnym Newman był znany ze swojej skromności i dystansu do sławy. Mimo że był jednym z największych gwiazd Hollywood, zawsze starał się zachować prywatność i unikał rozgłosu. Był również znany ze swojego poczucia humoru i zamiłowania do żartów.

Kariera i nagrody Paul Newman

Paul Newman zdobył wiele prestiżowych nagród i wyróżnień za swoje osiągnięcia aktorskie. W 1958 roku na Festiwalu Filmowym w Cannes otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora za rolę w filmie Długie, gorące lato, reż. Martin Ritt. W 1962 roku zdobył nagrodę BAFTA dla najlepszego aktora zagranicznego za rolę w filmie Bilardzista, reż. Robert Rossen.

Jednym z najważniejszych momentów w jego karierze było zdobycie Oscara dla najlepszego aktora za rolę w filmie Kolor pieniędzy (The Color of Money), 1986, reż. Martin Scorsese. Wcześniej był nominowany do tej nagrody wielokrotnie, m.in. za role w filmach Bilardzista, 1961, reż. Robert Rossen, Hud, syn farmera (Hud), 1963, reż. Martin Ritt, oraz Żądło (The Sting), 1973, reż. George Roy Hill.

Newman zdobył również nagrodę Emmy dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym za rolę w produkcji Empire Falls, 2006. Na Festiwalu Filmowym w Berlinie w 1995 roku otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora za rolę w filmie Naiwniak, reż. Robert Benton.

W 1984 roku otrzymał nagrodę Davida di Donatello dla najlepszego aktora zagranicznego. Był również laureatem wielu innych nagród i wyróżnień, które potwierdzały jego talent i wkład w rozwój kina.

Ciekawostki Paul Newman

Paul Newman był nie tylko wybitnym aktorem, ale także utalentowanym sportowcem. Jego pasja do wyścigów samochodowych zaowocowała wieloma sukcesami na torze. W 1979 roku zajął drugie miejsce w wyścigu Le Mans, co było jednym z jego największych osiągnięć w tej dziedzinie. Mimo że był już wówczas uznanym aktorem, wyścigi samochodowe były dla niego równie ważne jak kariera filmowa.

Newman był również znany ze swojego zaangażowania w działalność charytatywną. Fundacja Newman's Own, którą założył, przekazała miliony dolarów na cele dobroczynne. Jego działalność charytatywna była kontynuowana nawet po jego śmierci, a fundacja nadal wspiera wiele inicjatyw na całym świecie.

Warto również wspomnieć, że Paul Newman był znany ze swojego poczucia humoru i zamiłowania do żartów. Jego koledzy z branży często wspominali, że Newman potrafił rozbawić każdego, niezależnie od sytuacji. Był również znany ze swojej skromności i dystansu do sławy, co sprawiało, że był uwielbiany nie tylko przez fanów, ale także przez kolegów z branży.

Filmografia

Filmy:

  • Empire Falls, 2005, reż. Fred Schepisi
  • Our Town, 2003, reż. James Naughton
  • Droga do zatracenia (Road to Perdition), 2002, reż. Sam Mendes
  • Dla forsy (Where the Money Is), 2000, reż. Marek Kanievska
  • List w butelce (Message in a Bottle), 1999, reż. Luis Mandoki
  • Półmrok (Twilight), 1998, reż. Robert Benton
  • Naiwniak (Nobody's Fool), 1994, reż. Robert Benton
  • Hudsucker Proxy (The Hudsucker Proxy), 1994, reż. Ethan Coen,Joel Coen
  • Pan i Pani Bridge (Mr. & Mrs. Bridge), 1990, reż. James Ivory
  • Blaze, 1989, reż. Ron Shelton
  • Projekt Manhattan (Fat Man and Little Boy), 1989, reż. Roland Joffé
  • Kolor pieniędzy (The Color of Money), 1986, reż. Martin Scorsese
  • Harry i syn (Harry & Son), 1984, reż. Paul Newman
  • Werdykt (The Verdict), 1982, reż. Sidney Lumet
  • Bez złych intencji (Absence of Malice), 1981, reż. Sydney Pollack
  • Fort Apache, Bronx (Fort Apache the Bronx), 1981, reż. Daniel Petrie
  • Gdy czas ucieka (When Time Ran Out...), 1980, reż. James Goldstone
  • Kwintet (Quintet), 1979, reż. Robert Altman
  • Na lodzie (Slap Shot), 1977, reż. George Roy Hill
  • Buffalo Bill i Indianie (Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull's History Lesson), 1976, reż. Robert Altman
  • Zdradliwa toń (The Drowning Pool), 1975, reż. Stuart Rosenberg
  • Płonący wieżowiec (The Towering Inferno), 1974, reż. John Guillermin
  • Człowiek Mackintosha (The Mackintosh Man), 1973, reż. John Huston
  • Żądło (The Sting), 1973, reż. George Roy Hill
  • Z własnej kieszeni (Pocket Money), 1972, reż. Stuart Rosenberg
  • Sędzia z Teksasu (The Life and Times of Judge Roy Bean), 1972, reż. John Huston
  • Rodzina Stamperów (Sometimes a Great Notion), 1970, reż. Paul Newman
  • WUSA, 1970, reż. Stuart Rosenberg
  • Zwycięstwo (Winning), 1969, reż. James Goldstone
  • Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and the Sundance Kid), 1969, reż. George Roy Hill
  • Tajna wojna Harry'ego Frigga (The Secret War of Harry Frigg), 1968, reż. Jack Smight
  • Nieugięty Luke (Cool Hand Luke), 1967, reż. Stuart Rosenberg
  • Hombre, 1967, reż. Martin Ritt
  • Ruchomy cel (Harper), 1966, reż. Jack Smight
  • Rozdarta kurtyna (Torn Curtain), 1966, reż. Alfred Hitchcock
  • Lady L, 1965, reż. Peter Ustinov
  • Prawda przeciw prawdzie (The Outrage), 1964, reż. Martin Ritt
  • Pięciu mężów pani Lizy (What a Way to Go!), 1964, reż. J. Lee Thompson
  • Nowy rodzaj miłości (A New Kind of Love), 1963, reż. Melville Shavelson
  • Hud, syn farmera (Hud), 1963, reż. Martin Ritt
  • Nagroda (The Prize), 1963, reż. Mark Robson
  • Przygody młodego człowieka (Hemingway's Adventures of a Young Man), 1962, reż. Martin Ritt
  • Słodki ptak młodości (Sweet Bird of Youth), 1962, reż. Richard Brooks
  • Paryski blues (Paris Blues), 1961, reż. Martin Ritt
  • Bilardzista (The Hustler), 1961, reż. Robert Rossen
  • Exodus, 1960, reż. Otto Preminger
  • Widok z tarasu (From the Terrace), 1960, reż. Mark Robson
  • Młodzi filadelfijczycy (The Young Philadelphians), 1959, reż. Vincent Sherman
  • Długie, gorące lato (The Long, Hot Summer), 1958, reż. Martin Ritt
  • Awantura w Putman's Landing (Rally 'Round the Flag, Boys!), 1958, reż. Leo McCarey
  • Gwiazda szczęścia Billy Kida (The Left Handed Gun), 1958, reż. Arthur Penn
  • Kotka na gorącym, blaszanym dachu (Cat on a Hot Tin Roof), 1958, reż. Richard Brooks
  • Historia Heleny Morgan (The Helen Morgan Story), 1957, reż. Michael Curtiz
  • Zanim dopłyną (Until They Sail), 1957, reż. Robert Wise
  • Między linami ringu (Somebody Up There Likes Me), 1956, reż. Robert Wise
  • The Rack, 1956, reż. Arnold Laven
  • Srebrny kielich (The Silver Chalice), 1954, reż. Victor Saville

Seriale:

  • Appointment with Adventure, 1955 - 1956
  • The Aldrich Family, 1949 - 1953

Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.

Udostępnij