Lee Marvin to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych postaci w historii amerykańskiego kina XX wieku. Zyskał sławę jako ikona ról twardych, bezkompromisowych bohaterów, szczególnie w westernach i filmach wojennych, stając się swoistym wzorem męskości i antybohatera na wielkim ekranie. Urodził się w Nowym Jorku i dorastał w trudnych czasach Wielkiego Kryzysu. Podczas II wojny światowej służył jako snajper zwiadowczy w United States Marine Corps, gdzie został ranny w bitwie o Saipan. Ta wojskowa przeszłość nie tylko miała ogromny wpływ na jego charakter, lecz także dodała autentyczności i głębi jego późniejszym filmowym kreacjom.
Marvin stawiał pierwsze kroki w świecie filmu i teatru na początku lat 50. Początkowo pojawiał się głównie w małych, często epizodycznych rolach, jednak szybko wypracował sobie wizerunek surowego twardziela z charakterystycznym, chropowatym głosem i przenikliwym spojrzeniem. Przełom przyniosły mu role w takich filmach jak The Big Heat (1953, reż. Fritz Lang) czy The Wild One (1953, reż. László Benedek). To właśnie tam tworzył postaci pełne wewnętrznej siły i moralnej ambiwalencji. Ciekawostką jest, że już wtedy potrafił zbudować na ekranie atmosferę niepokojącej intensywności – czy mieliście okazję zobaczyć jego występ w „The Big Heat”?
Szczyt jego kariery przypada na lata 60., kiedy zaczął otrzymywać główne role i zdobywać międzynarodowe uznanie. Największym sukcesem okazała się komedia Cat Ballou (1965, reż. Elliot Silverstein), w której wykreował dwie skrajnie różne, a zarazem równie wyraziste postaci. Za tę podwójną rolę zdobył Oscara, Złoty Glob, nagrodę BAFTA oraz Srebrnego Niedźwiedzia – co nie jest codziennym osiągnięciem! Do innych ważnych filmów z jego udziałem należą takie tytuły jak The Dirty Dozen (1967, reż. Robert Aldrich), Point Blank (1967, reż. John Boorman) oraz The Man Who Shot Liberty Valance (1962, reż. John Ford).
Przez ponad trzy dekady wystąpił w ponad siedemdziesięciu filmach i wielu serialach telewizyjnych, na trwałe wpisując się w historię amerykańskiego kina. Jego charyzma i oryginalny styl uczyniły go prawdziwą ikoną gatunku.
Choć Marvin unikał mediów i rzadko dzielił się szczegółami ze swojego życia prywatnego, wiele jego fanów z ciekawością śledziło, co działo się poza planem filmowym. Wychowany w czasach Wielkiego Kryzysu, wyniósł z domu głębokie wartości lojalności i niezależności, które potem widoczne były w jego postawach i decyzjach. Doświadczenia wojenne odcisnęły piętno na nim zarówno fizycznie, jak i psychicznie. W poszukiwaniu ukojenia chętnie sięgał po aktywności na łonie natury – uwielbiał polowania i wędkarstwo, co pozwalało mu na chwilę zapomnieć o ciężarach codzienności.
Lee Marvin był dwukrotnie żonaty: z Betty Ebeling (1951–1967) oraz z Pamelią Feeley (od 1970 roku aż do swojej śmierci). Jego pierwszy rozwód był na tyle głośny, że przyczynił się do powstania pojęcia „palimony” w kalifornijskim prawie – dotyczył on praw partnerów po rozpadzie długotrwałych związków. Co ciekawe, mimo sławy Marvin cenił sobie prywatność i bardzo rzadko pojawiał się na wydarzeniach towarzyskich, wolny czas poświęcając rodzinie i bliskim przyjaciołom.
Na początku swojej drogi filmowej Lee Marvin zaczął od niewielkich ról, ale jego charakterystyczna prezencja szybko przyciągnęła uwagę reżyserów. Można go zobaczyć w takich kultowych produkcjach jak The Big Heat (1953), The Wild One (1953) czy The Man Who Shot Liberty Valance (1962). Największą popularność przyniosły mu jednak role z lat 60., zwłaszcza w Cat Ballou (1965), gdzie zagrał dwie bardzo zróżnicowane postaci – to chyba jedna z najbardziej pamiętnych ról w jego karierze.
Nie sposób też zapomnieć o takich filmach jak The Dirty Dozen (1967) czy Point Blank (1967), które utwierdziły jego pozycję jako gwiazdy kina akcji i westernów. Jego wszechstronność i charyzma zdobyły uznanie zarówno widzów, jak i krytyków na całym świecie. Kto by pomyślał, że twardy facet z wojenną przeszłością tak świetnie odnajdzie się także w roli komediowej?
Lee Marvin to nie tylko wspaniały aktor, ale także weteran II wojny światowej, odznaczony Purpurowym Sercem za udział w bitwie o Saipan. Wyróżniała go także niezwykła wszechstronność – jako jeden z nielicznych zdobył Oscara za rolę komiczną, co skutecznie przełamało stereotyp twardziela, z którym był zazwyczaj kojarzony.
Jego charakterystyczny, chropowaty głos był tak rozpoznawalny, że rozważano nawet wykorzystanie go jako lektora w hollywoodzkich produkcjach. Poza ekranem Marvin był zapalonym miłośnikiem motocykli i samochodów terenowych, często podróżując po odludnych zakątkach USA z dala od fleszy i mediów.
W kulturze popularnej jego wizerunek twardziela stał się inspiracją dla wielu twórców i aktorów. Mimo że Lee Marvin odszedł w 1987 roku, jego legenda wciąż trwa i stanowi wzór siły oraz autentyczności w kinie. A co Ty myślisz o takiej postaci? Czy nie fascynuje Cię, jak wojskowy snajper stał się ikoną amerykańskiego filmu?
Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.
Marlon Brando – Życie, Kariera i Wpływ na Kino
17 October 2025
Joe Pesci – Życie, Kariera i Najważniejsze Role Kultowego Amerykańskiego Aktora
17 October 2025
Mark Hamill – Życie, Kariera i Ciekawostki
17 October 2025
