Gary Cooper – życiorys i filmografia

Gary Cooper – życiorys i filmografia

1 July 2024

Frank James Cooper, znany jako Gary Cooper, urodził się 7 maja 1901 roku w miejscowości Helena w stanie Montana, jako dziecko angielskich imigrantów Alice i Charlesa Henry’ego Coopera. W latach 1910-1912 uczęszczał do Dunstable Grammar School w Bedfordshire, a po powrocie do Stanów Zjednoczonych kontynuował naukę w Johnson Grammar School w Helena. W 1920 roku zapisał się na kursy z malarstwa i rysunku na Montana Agricultural College w Bozeman. Jesienią 1924 roku przeniósł się do Los Angeles, gdzie jego ojciec zarządzał majątkiem krewnych.

Karierę aktorską rozpoczął w 1925 roku, współpracując przy niemych filmach takich jak The Thundering Herd i Wild Horse Mesa. W 1927 roku, dzięki pomocy Clary Bow, otrzymał ważne role w filmach Dzieci rozwodu (1927, reż. Frank Lloyd) i Skrzydła (1927, reż. William A. Wellman). W tym samym roku zagrał swoje pierwsze główne role w filmach Arizona Bound (1927) i Nevada (1927), oba w reżyserii Johna Watersa. Jego popularność rosła, a w 1929 roku zdobył status gwiazdy dzięki roli w filmie dźwiękowym Wirgińczyk (1929, reż. Victor Fleming).

W kolejnych latach wystąpił w wielu znaczących produkcjach, takich jak Maroko (1930, reż. Josef von Sternberg), Pożegnanie z bronią (1932, reż. Frank Borzage) i Komu bije dzwon (1943, reż. Sam Wood). Jego kariera trwała przez dekady, a Cooper zdobył uznanie jako jeden z najbardziej utalentowanych aktorów swojego pokolenia.

Życie prywatne Gary Cooper

Gary Cooper był znany nie tylko ze swoich osiągnięć zawodowych, ale także z burzliwego życia prywatnego. Jeszcze przed małżeństwem wdał się w kilka romansów ze znanymi aktorkami Hollywood. W 1927 roku był w związku z Clarą Bow, która pomogła mu w rozwinięciu kariery, organizując mu jedną z jego pierwszych znaczących ról w filmie Dzieci rozwodu (1927, reż. Frank Lloyd). Mimo że oświadczył się Bow, aktorka odrzuciła zaręczyny. W 1929 roku, podczas kręcenia filmu Pieśń żywiołów (1929, reż. Harry d'Abbadie d'Arrast), bliżej poznał Lupe Vélez, z którą miał najważniejszą relację swojej młodości. Mimo rozstania, wciąż potajemnie się spotykali, a Cooper nawet oświadczył się Vélez, jednak ta również odrzuciła zaręczyny.

W 1933 roku Cooper zawarł związek małżeński z Veronicą Balfe, z którą miał córkę, Marię. Był wierny żonie do lata 1942 roku, kiedy to wdał się w romans z Ingrid Bergman podczas produkcji filmu Komu bije dzwon (1943, reż. Sam Wood). W późniejszych latach miał romanse z aktorkami Grace Kelly i Gisèle Pascal oraz modelką Lorraine Chanel. W 1951 roku doszło do formalnej separacji w jego małżeństwie, kiedy to Cooper wyprowadził się z domu.

Cooper z natury był osobą skrytą, introwertyczną i lubiącą samotność. Jego przyjaciele opisywali go jako elokwentnego i dobrze poinformowanego rozmówcę, interesującego się tematyką obejmującą konie, broń palną, historię zachodu, kinematografię, samochody sportowe i sztukę współczesną. Był także miłośnikiem polowania, jazdy konnej, wędkowania, narciarstwa i nurkowania z akwalungiem.

Kariera i nagrody Gary Cooper

Gary Cooper rozpoczął swoją karierę aktorską w 1925 roku, występując w niemych filmach takich jak The Thundering Herd i Wild Horse Mesa. Jego przełomowa rola przyszła w 1927 roku, kiedy to dzięki pomocy Clary Bow zagrał w filmach Dzieci rozwodu (1927, reż. Frank Lloyd) i Skrzydła (1927, reż. William A. Wellman). W tym samym roku zagrał swoje pierwsze główne role w filmach Arizona Bound (1927) i Nevada (1927), oba w reżyserii Johna Watersa.

W 1929 roku Cooper zdobył status gwiazdy dzięki roli w filmie dźwiękowym Wirgińczyk (1929, reż. Victor Fleming). Jego romantyczny wizerunek wysokiego, przystojnego i milczącego kowboja, który uosabia męską wolność, odwagę i honor, został w dużej mierze stworzony przez Coopera w tym filmie. Kolejne znaczące role przyszły w filmach takich jak Maroko (1930, reż. Josef von Sternberg), gdzie zagrał u boku Marlene Dietrich, oraz Pożegnanie z bronią (1932, reż. Frank Borzage), pierwszej adaptacji filmowej powieści Ernesta Hemingwaya.

W 1941 roku Cooper zdobył swoją pierwszą nagrodę Akademii za rolę w filmie Sierżant York (1941, reż. Howard Hawks). Kolejną statuetkę Oscara otrzymał za rolę w filmie W samo południe (1952, reż. Fred Zinnemann). Jego kariera trwała przez dekady, a Cooper zdobył uznanie jako jeden z najbardziej utalentowanych aktorów swojego pokolenia. Wystąpił w ponad 100 filmach, w tym w takich klasykach jak Komu bije dzwon (1943, reż. Sam Wood), Miłość po południu (1957, reż. Billy Wilder) i Wojna i pokój (1956, reż. King Vidor).

Ciekawostki Gary Cooper

Gary Cooper miał wiele ciekawych aspektów swojego życia i kariery. Był znany z tego, że trzymał egzemplarz wiersza "Jeżeli" (If) Rudyarda Kiplinga w swojej garderobie. Jego przyjaźń z Ernestem Hemingwayem, która rozpoczęła się w 1940 roku, była jedną z najważniejszych relacji w jego życiu. Obaj byli miłośnikami dzieł Kiplinga i zachowali ducha młodzieńczej przygody przez całe życie.

Cooper był także znany ze swojej miłości do polowania, jazdy konnej, wędkowania, narciarstwa i nurkowania z akwalungiem. Był osobą skrytą i introwertyczną, ale jego przyjaciele opisywali go jako elokwentnego i dobrze poinformowanego rozmówcę. Interesował się wieloma tematami, od historii zachodu, przez kinematografię, po samochody sportowe i sztukę współczesną.

Jego życie prywatne było pełne burzliwych romansów i związków, a mimo to zdołał utrzymać karierę na najwyższym poziomie przez dekady. Jego osiągnięcia w filmie i wkład w kinematografię uczyniły go jedną z największych ikon Hollywood.

Filmografia

Filmy:

  • Nagie ostrze (The Naked Edge), 1961, reż. Michael Anderson
  • I 10 del Texas, 1961, reż. Ignazio Ferronetti
  • Drzewo powieszonych (The Hanging Tree), 1959, reż. Karl Malden,Vincent Sherman
  • Wrak "Mary Deare" (The Wreck of the Mary Deare), 1959, reż. Michael Anderson
  • W drodze do Cordury (They Came to Cordura), 1959, reż. Robert Rossen
  • Pechowiec na prerii (Alias Jesse James), 1959, reż. Norman Z. McLeod
  • Człowiek z Dzikiego Zachodu (Man of the West), 1958, reż. Anthony Mann
  • Człowiek, którego już nie ma (Ten North Frederick), 1958, reż. Philip Dunne
  • Miłość po południu (Love in the Afternoon), 1957, reż. Billy Wilder
  • Przyjacielska perswazja (Friendly Persuasion), 1956, reż. William Wyler
  • Billy Mitchell przed sądem wojskowym (The Court-Martial of Billy Mitchell), 1955, reż. Otto Preminger
  • Vera Cruz, 1954, reż. Robert Aldrich
  • Ogród zła (Garden Of Evil), 1954, reż. Henry Hathaway
  • Boum sur Paris, 1954, reż. Maurice de Canonge
  • Płynne złoto (Blowing Wild), 1953, reż. Hugo Fregonese
  • Return to Paradise, 1953, reż. Mark Robson
  • W samo południe (High Noon), 1952, reż. Fred Zinnemann
  • Tropem koniokradów (Springfield Rifle), 1952, reż. André De Toth
  • You're in the Navy Now, 1951, reż. Henry Hathaway,Lewis Seiler
  • Odległe bębny (Distant Drums), 1951, reż. Raoul Walsh
  • Starlift, 1951, reż. Roy Del Ruth
  • It's a Big Country, 1951, reż. Clarence Brown,Don Hartman
  • Tytoń! (Bright Leaf), 1950, reż. Michael Curtiz
  • Dallas, 1950, reż. Stuart Heisler
  • Grupa uderzeniowa (Task Force), 1949, reż. Delmer Daves
  • The Fountainhead, 1949, reż. King Vidor
  • Good Sam, 1948, reż. Leo McCarey
  • Unconquered, 1947, reż. Cecil B. DeMille
  • W tajnej misji (Cloak and Dagger), 1946, reż. Fritz Lang
  • Saratoga Trunk, 1945, reż. Sam Wood
  • Wtedy zjawił się Jones (Along Came Jones), 1945, reż. Stuart Heisler
  • Historia doktora Wassella (The Story of Dr. Wassell), 1944, reż. Cecil B. DeMille
  • Casanova Brown, 1944, reż. Sam Wood
  • Komu bije dzwon (For Whom the Bell Tolls), 1943, reż. Sam Wood
  • Duma Jankesów (The Pride of the Yankees), 1942, reż. Sam Wood
  • Sierżant York (Sergeant York), 1941, reż. Howard Hawks
  • Obywatel John Doe (Meet John Doe), 1941, reż. Frank Capra
  • Ognista kula (Ball of Fire), 1941, reż. Howard Hawks
  • Człowiek z zachodu (The Westerner), 1940, reż. William Wyler
  • Policja konna Północnego Zachodu (North West Mounted Police), 1940, reż. Cecil B. DeMille
  • Braterstwo krwi (Beau Geste), 1939, reż. William A. Wellman
  • Pokonać strach (The Real Glory), 1939, reż. Henry Hathaway
  • Kowboj i dama (The Cowboy and the Lady), 1938, reż. H.C. Potter
  • Ósma żona Sinobrodego (Bluebeard's Eighth Wife), 1938, reż. Ernst Lubitsch
  • Marco Polo (The Adventures of Marco Polo), 1938, reż. Archie Mayo,John Cromwell
  • Kapitan Taylor (Souls at Sea), 1937, reż. Henry Hathaway
  • Lest We Forget, 1937, reż. Henry Hathaway,Richard Thorpe
  • Niezwyciężony Bill (The Plainsman), 1936, reż. Cecil B. DeMille
  • Pokusa (Desire), 1936, reż. Frank Borzage
  • Pan z milionami (Mr. Deeds Goes to Town), 1936, reż. Frank Capra
  • Żółty skarb (The General Died at Dawn), 1936, reż. Lewis Milestone
  • Hollywood Boulevard, 1936, reż. Robert Florey
  • Noc weselna (The Wedding Night), 1935, reż. King Vidor
  • Peter Ibbetson, 1935, reż. Henry Hathaway
  • Bengali (The Lives of a Bengal Lancer), 1935, reż. Henry Hathaway
  • Teraz i zawsze (Now and Forever), 1934, reż. Henry Hathaway
  • Szpieg nr 13 (Operator 13), 1934, reż. Ryszard Bolesławski
  • Sztuka życia (Design for Living), 1933, reż. Ernst Lubitsch
  • Na fali wspomnień (One Sunday Afternoon), 1933, reż. Stephen Roberts
  • Dziś żyjemy (Today We Live), 1933, reż. Howard Hawks,Richard Rosson
  • Alicja w Krainie Czarów (Alice in Wonderland), 1933, reż. Norman Z. McLeod
  • Gdybym miał milion (If I Had a Million), 1932, reż. Ernst Lubitsch,William A. Seiter
  • Pożegnanie z bronią (A Farewell to Arms), 1932, reż. Frank Borzage
  • Make Me a Star, 1932, reż. William Beaudine
  • Szatan zazdrości (Devil and the Deep), 1932, reż. Marion Gering
  • Fighting Caravans, 1931, reż. Otto Brower,David Burton
  • Śliskie perły (The Stolen Jools), 1931, reż. William C. McGann,John G. Adolfi
  • Wielkomiejskie ulice (City Streets), 1931, reż. Rouben Mamoulian
  • I Take This Woman, 1931, reż. Marion Gering
  • Jego kobieta (His Woman), 1931, reż. Edward Sloman
  • Maroko (Morocco), 1930, reż. Josef von Sternberg
  • Parada Paramountu (Paramount on Parade), 1930, reż. Lothar Mendes,Dorothy Arzner
  • Only the Brave, 1930, reż. Frank Tuttle
  • Seven Days' Leave, 1930, reż. Richard Wallace
  • Oszust z Teksasu (The Texan), 1930, reż. John Cromwell
  • A Man From Wyoming, 1930, reż. Rowland V. Lee
  • The Spoilers, 1930, reż. Edward Carewe
  • Krwawy odwet (The Virginian), 1929, reż. Victor Fleming
  • Zdrajca (Betrayal), 1929, reż. Lewis Milestone
  • Pieśń żywiołów (The Wolf Song), 1929, reż. Victor Fleming
  • Nieśmiertelna miłość (Lilac Time), 1928, reż. George Fitzmaurice
  • Przystań miłości (Half a Bride), 1928, reż. Gregory La Cava
  • Upadły anioł (The Shopworn Angel), 1928, reż. Richard Wallace
  • Dusze w rozterce (The First Kiss), 1928, reż. Rowland V. Lee
  • Legion potępieńców (The Legion of the Condemned), 1928, reż. William A. Wellman
  • Doomsday, 1928, reż. Rowland V. Lee
  • Synowie pustyni (Beau Sabreur), 1928, reż. John Waters
  • Skrzydła (Wings), 1927, reż. William A. Wellman,Harry d'Abbadie d'Arrast
  • Dzieci rozwodu (Children of Divorce), 1927, reż. Frank Lloyd,Josef von Sternberg
  • Arizona Bound, 1927, reż. John Waters
  • The Last Outlaw, 1927, reż. Arthur Rosson
  • Newada (Nevada), 1927, reż. John Waters
  • The Spider's Net, 1927
  • Ona ma coś (It), 1927, reż. Clarence G. Badger,Josef von Sternberg
  • Rozpętane żywioły (The Winning of Barbara Worth), 1926, reż. Henry King
  • Three Pals, 1926, reż. Wilbur McGaugh,Bruce M. Mitchell
  • The Enchanted Hill, 1926, reż. Irvin Willat
  • Watch Your Wife, 1926, reż. Svend Gade
  • Old Ironsides, 1926, reż. James Cruze
  • The Johnstown Flood, 1926, reż. Irving Cummings
  • Thundering Speed, 1926, reż. Alan James,Alan James
  • Lightnin' Wins, 1926, reż. Alan James
  • Bad Man's Bluff, 1926, reż. Alan James
  • Dick Turpin, 1925, reż. John G. Blystone
  • The Thundering Herd, 1925, reż. William K. Howard
  • Wild Horse Mesa, 1925, reż. George B. Seitz
  • Szczęśliwa podkowa (The Lucky Horseshoe), 1925, reż. John G. Blystone
  • Ginący Amerykanin (The Vanishing American), 1925, reż. George B. Seitz
  • Orzeł (The Eagle), 1925, reż. Clarence Brown
  • Tricks, 1925, reż. Bruce M. Mitchell
  • Ben Hur (Ben-Hur: A Tale of the Christ), 1925, reż. Fred Niblo,J.J. Cohn
  • The Drug Store Cowboy, 1925, reż. Park Frame
  • Gwiazda Północna (North Star), 1925, reż. Paul Powell
  • Jeźdźcy purpurowego stepu (Riders of the Purple Sage), 1925, reż. Lynn Reynolds

Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.

Udostępnij