Witold Pyrkosz to jedna z ikon polskiej sceny aktorskiej, której kariera obejmowała teatr, film, telewizję oraz dubbing. Urodził się 24 grudnia 1926 roku w Krasnymstawie i przez ponad sześć dekad pozostawił niezatarte piętno na polskiej kulturze. Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Krakowie w 1954 roku rozpoczął pracę w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie. Już wtedy zwracał uwagę jako wszechstronny i utalentowany aktor. Z czasem występował na scenach Krakowa, Łodzi i Warszawy, nieustannie rozwijając swój warsztat zarówno w rolach dramatycznych, jak i komediowych. Czy zdarzyło Ci się kiedyś oglądać spektakl i nagle poczuć, że aktor mówi bezpośrednio do Ciebie? Takiego poczucia często dostarczał właśnie Pyrkosz.
Można śmiało powiedzieć, że Witold Pyrkosz zdobył szeroką popularność dzięki kultowym rolom w polskiej telewizji i kinie. Pamiętasz pewnie Franka Wichurę z serialu Czterej pancerni i pies (1966–1970)? Ta postać – pełna odwagi i charyzmy – na dobre wpisała się w historię polskiej telewizji. Podobnie znaczącą rolę odegrał jako Jędruś Pyzdra w serialu Janosik (1974), gdzie połączył humor z duchem ludowej opowieści. A co z komedią? Nie sposób zapomnieć Balcerka z Alternatywy 4 (1983), którego brawurowo zagrał, czy charyzmatycznego Duńczyka w filmie Vabank (1981). W ostatnich latach ogromną sympatię widzów zdobył jako Lucjan Mostowiak w serialu M jak miłość (od 2000 roku), gdzie stał się ucieleśnieniem rodzinnego ciepła i życiowej mądrości. Która z tych postaci jest Twoją ulubioną?
Oprócz scen teatralnych i ekranów telewizorów, Pyrkosz dał się też poznać jako ceniony aktor dubbingowy. Jego ciepły i charakterystyczny głos podkładał postaciom, które zyskały sympatię widzów, szczególnie młodszych. Najbardziej znane są głosy Złomka z animacji Auta (Cars, 2006) czy Profesora Portera z filmu Tarzan (1999). Czy pamiętasz, jak słuchając tych filmów, tłumaczyłeś dzieciom, kto stoi za tym rozpoznawalnym głosem?
Choć życie prywatne Witolda Pyrkosza nie zawsze było na pierwszym planie, nie da się ukryć, że jego pozytywne usposobienie i poczucie humoru przyciągały uwagę. Dwukrotnie żonaty aktor bardzo cenił sobie rodzinę, traktując dom jako oazę spokoju i regeneracji sił. Mimo że jego kariera bywała intensywna, zawsze znajdował czas na pielęgnowanie bliskich relacji – coś, co sam uważał za tajemnicę swojego życiowego szczęścia. Czy nie jest to cenna wskazówka dla nas wszystkich?
Pyrkosz lubił otaczać się ludźmi, którzy podzielali jego humorystyczne podejście do życia. Był prawdziwą duszą towarzystwa, potrafiąc rozładować napięcia anegdotami czy bieżącymi żartami. W środowisku artystycznym był znany z serdeczności i chęci pomocy młodszym kolegom po fachu. Jego optymizm i życzliwość towarzyszyły mu aż do ostatnich dni.
Kariera Witolda Pyrkosza rozciągała się na przestrzeni ponad 60 lat, co czyni go jednym z najdłużej aktywnych i cenionych aktorów w Polsce. Po ukończeniu krakowskiej szkoły aktorskiej zadebiutował na scenie Teatru Ludowego w Nowej Hucie rolą Morgala w klasycznym spektaklu „Krakowiacy i Górale”. Podczas swojej drogi zawodowej współpracował z wieloma teatrami w Krakowie, Łodzi i Warszawie, pokazując, jak wszechstronnym jest aktorem – zarówno w dramatach, jak i komediach.
Przełomowym momentem w jego karierze była rola Franka Wichury w Czterech pancernych i psie, która przyniosła mu ogromną popularność i zapisała w świadomości widzów wiele niezapomnianych powiedzonek. Później zachwycał jako Jędruś Pyzdra w Janosiku, Balcerek w Alternatywy 4 (1983), czy Duńczyk w Vabank (1981). W serialu M jak miłość wcielił się w Lucjana Mostowiaka, postać kojarzoną z wartościami rodzinnymi i życiową mądrością, która zaskarbiła mu sympatię milionów widzów.
W dorobku Pyrkosza znalazły się także role w tak znanych produkcjach, jak Nie ma mocnych (1974), Rękopis znaleziony w Saragossie (1964), Lalka (1968), Sami swoi (1967), Urodziny młodego warszawiaka (1980), Kingsajz (1987) i Kiler-ów 2-óch (1999).
Za swoje osiągnięcia aktorskie Witold Pyrkosz został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami. Wśród nich warto wymienić Złoty Krzyż Zasługi (1974), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984), Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury (1984) oraz Honorową Nagrodę 30. Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” (2014). Te wyróżnienia są dowodem na jego nieoceniony wkład w rozwój polskiego teatru, filmu i telewizji.
Witold Pyrkosz to nie tylko wybitny aktor, ale także człowiek o barwnej i pełnej humoru osobowości. Znany był z tego, że potrafił rozluźnić atmosferę na planie filmowym, przynosząc ze sobą pozytywną energię. Reżyserzy chętnie wykorzystywali jego talent do improwizacji, a zabawne kwestie, które dodawał do swoich ról, stały się często niezapomnianymi momentami ekranowymi. Aż trudno nie zapytać – czy spotkałeś kiedyś aktora, który na planie tworzył taką magię?
Pyrkosz z pasją wspierał młodych kolegów po fachu, dzieląc się doświadczeniem i podkreślając, jak ważna w tym zawodzie jest pokora oraz uważna obserwacja świata. Jego żarty sytuacyjne były nieodłącznym elementem pracy na planie, podnosząc morale nawet w trudnych chwilach zdjęć.
Poza aktorstwem kochał przyrodę i aktywny styl życia. Często podróżował po Polsce, odwiedzając różne regiony i spotykając się z fanami. Jego głos Złomka z Aut pozostaje jedną z najbardziej rozpoznawalnych kreacji dubbingowych ostatnich lat. Mimo ogromnej popularności zawsze pozostał skromny i unikał nadmiernego rozgłosu. Zmarł 22 kwietnia 2017 roku, pozostawiając po sobie trwałe dziedzictwo – jako legenda polskiego aktorstwa i człowiek o wielkim sercu.
Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.
Stanisław Tym – Życie i Twórczość Wybitnego Polskiego Aktora i Satyryka
19 October 2025
Wojciech Smarzowski – Biografia i Twórczość Wybitnego Polskiego Reżysera
19 October 2025
Edward Żentara – życiorys, kariera i wkład w polską kulturę
19 October 2025
