Jane Fonda – życiorys i filmografia

Fonda zadebiutowała na ekranie w latach 60. XX wieku, a jej kariera szybko nabrała rozpędu. W 1962 roku zagrała w filmie Walk on the Wild Side, który przyniósł jej pierwsze uznanie krytyków. W 1965 roku wystąpiła w komedii Kotek (Cat Ballou), reż. Elliot Silverstein, która stała się jednym z jej najbardziej znanych filmów z tego okresu. Kolejne lata przyniosły jej role w takich produkcjach jak Barbarella (1968), reż. Roger Vadim, oraz They Shoot Horses, Don't They? (1969), reż. Sydney Pollack, za którą otrzymała swoją pierwszą nominację do Oscara.

Jane Fonda zdobyła dwa Oscary za najlepszą rolę żeńską: pierwszy za rolę w filmie Klute (1971), reż. Alan J. Pakula, oraz drugi za Powrót do domu (Coming Home) (1978), reż. Hal Ashby. W latach 80. zagrała w takich filmach jak 9 to 5 (1980), reż. Colin Higgins, oraz On Golden Pond (1981), reż. Mark Rydell, gdzie wystąpiła u boku swojego ojca, Henry'ego Fondy.

Życie prywatne Jane Fonda

Jane Fonda była trzykrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był francuski reżyser Roger Vadim, z którym miała córkę, Vanessę Vadim. Ich małżeństwo trwało od 1965 do 1973 roku. W 1973 roku wyszła za mąż za aktywistę Toma Haydena, z którym miała syna, Troya Garity. Małżeństwo to zakończyło się rozwodem w 1990 roku. Jej trzecim mężem był magnat medialny Ted Turner, z którym była związana od 1991 do 2001 roku.

Fonda była znana ze swojego zaangażowania w różne ruchy społeczne i polityczne. W latach 60. i 70. była aktywną przeciwniczką wojny w Wietnamie, co przyniosło jej zarówno pochwały, jak i krytykę. Jej wizyta w Hanoi w 1972 roku, gdzie sfotografowano ją siedzącą na północnowietnamskim działku przeciwlotniczym, wywołała kontrowersje i przyniosła jej przydomek "Hanoi Jane". Mimo kontrowersji, Fonda kontynuowała swoją działalność na rzecz pokoju i praw człowieka.

Jane Fonda była również zaangażowana w walkę o prawa kobiet i ruch ekologiczny. W 2005 roku założyła organizację non-profit Georgia Campaign for Adolescent Power & Potential (GCAPP), która działa na rzecz zdrowia i edukacji młodzieży. W ostatnich latach stała się także twarzą ruchu na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi, organizując protesty i demonstracje w ramach kampanii Fire Drill Fridays.

Kariera i nagrody Jane Fonda

Kariera Jane Fonda była pełna sukcesów i nagród. Jej talent aktorski przyniósł jej wiele prestiżowych wyróżnień, w tym dwa Oscary za najlepszą rolę żeńską. W 1971 roku zdobyła pierwszego Oscara za rolę w filmie Klute, gdzie wcieliła się w postać Bree Daniels, prostytutki uwikłanej w skomplikowaną intrygę kryminalną. Jej kreacja była powszechnie chwalona za autentyczność i głębię emocjonalną.

Drugi Oscar przyszedł w 1978 roku za rolę w filmie Powrót do domu (Coming Home), gdzie zagrała Sally Hyde, żonę żołnierza wracającego z wojny w Wietnamie. Jej rola była poruszającym portretem kobiety, która odnajduje nową miłość i odkrywa swoją siłę w obliczu trudnych okoliczności. Film ten przyniósł jej także nagrodę Złotego Globu.

W ciągu swojej kariery Fonda była nominowana do Oscara siedem razy, co świadczy o jej niezwykłym talencie i wszechstronności. Wśród innych ważnych filmów w jej dorobku znajdują się Julia (1977), reż. Fred Zinnemann, oraz The China Syndrome (1979), reż. James Bridges, za które również otrzymała nominacje do Oscara.

Jane Fonda zdobyła także wiele innych nagród i wyróżnień, w tym Emmy za rolę w telewizyjnym filmie The Dollmaker (1984). Jej wkład w świat filmu został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Nagrodą AFI za całokształt twórczości w 2014 roku.

Ciekawostki o Jane Fonda

Jane Fonda jest nie tylko utalentowaną aktorką, ale także autorką kilku książek. Jej autobiografia My Life So Far, wydana w 2005 roku, stała się bestsellerem i otrzymała pozytywne recenzje za szczerość i introspekcję. Fonda napisała również kilka książek o zdrowiu i fitnessie, które były popularne w latach 80., kiedy to stała się ikoną fitnessu dzięki swoim kasetom wideo z ćwiczeniami.

Fonda była również zaangażowana w działalność charytatywną. W 1994 roku założyła Jane Fonda Foundation, która wspiera różne inicjatywy społeczne i ekologiczne. Jej fundacja działa na rzecz poprawy edukacji, zdrowia i dobrobytu dzieci oraz ochrony środowiska.

W ostatnich latach Jane Fonda stała się ikoną mody i stylu. Jej eleganckie i odważne kreacje na czerwonym dywanie przyciągają uwagę mediów i fanów na całym świecie. Fonda udowadnia, że wiek nie jest przeszkodą w byciu stylową i pewną siebie kobietą.

Jane Fonda pozostaje jedną z najbardziej wpływowych i inspirujących postaci w świecie filmu i poza nim. Jej wkład w kino, działalność społeczną i ekologiczną oraz jej nieustająca walka o prawa człowieka czynią ją prawdziwą ikoną naszych czasów.

Filmografia

Filmy:

• Nieopowiedziana historia wielkiej miłości (The Greatest Love Story Never Told), 2024, reż. Jason B. Bergh
• This Is Me...Now: A Love Story, 2024, reż. Dave Meyers
• Book Club. Następny rozdział (Book Club: The Next Chapter), 2023, reż. Bill Holderman
• Osiemdziesiątki dla Brady'ego (80 for Brady), 2023, reż. Kyle Marvin
• Moving On, 2022, reż. Paul Weitz
• Pozycja obowiązkowa (Book Club), 2018, reż. Bill Holderman
• Nasze noce (Our Souls at Night), 2017, reż. Ritesh Batra
• Ojcowie i córki (Fathers and Daughters), 2015, reż. Gabriele Muccino
• Młodość (Youth), 2015, reż. Paolo Sorrentino
• Romans na haju (Better Living Through Chemistry), 2014, reż. Geoff Moore,David Posamentier
• Powiedzmy sobie wszystko (This Is Where I Leave You), 2014, reż. Shawn Levy
• Kamerdyner (The Butler), 2013, reż. Lee Daniels
• Pokój, miłość i nieporozumienia (Peace, Love, & Misunderstanding), 2011, reż. Bruce Beresford
• Zamieszkajmy razem (Et si on vivait tous ensemble?), 2011, reż. Stéphane Robelin
• Twarda sztuka (Georgia Rule), 2007, reż. Garry Marshall
• Sposób na teściową (Monster-in-Law), 2005, reż. Robert Luketic
• Stanley i Iris (Stanley & Iris), 1990, reż. Martin Ritt
• Stary Gringo (Old Gringo), 1989, reż. Luis Puenzo
• Nazajutrz (The Morning After), 1986, reż. Sidney Lumet
• Tajemnica klasztoru Marii Magdaleny (Agnes of God), 1985, reż. Norman Jewison
• Lalkarka (The Dollmaker), 1984, reż. Daniel Petrie
• Prolongata (Rollover), 1981, reż. Alan J. Pakula
• Lily: Sold Out, 1981, reż. Phil Mazzeo
• Nad złotym stawem (On Golden Pond), 1981, reż. Mark Rydell
• Od dziewiątej do piątej (Nine to Five), 1980, reż. Colin Higgins
• Chiński syndrom (The China Syndrome), 1979, reż. James Bridges
• Elektryczny jeździec (The Electric Horseman), 1979, reż. Sydney Pollack
• Powrót do domu (Coming Home), 1978, reż. Hal Ashby
• Suita kalifornijska (California Suite), 1978, reż. Herbert Ross
• Przybywa jeździec (Comes a Horseman), 1978, reż. Alan J. Pakula
• Julia, 1977, reż. Fred Zinnemann
• Dick i Jane (Fun with Dick and Jane), 1977, reż. Ted Kotcheff
• Błękitny ptak (The Blue Bird), 1976, reż. George Cukor
• Jego najlepszy numer (Steelyard Blues), 1973, reż. Alan Myerson
• Dom lalki (A Doll's House), 1973, reż. Joseph Losey
• Wszystko w porządku (Tout va bien), 1972, reż. Jean-Pierre Gorin,Jean-Luc Godard
• Klute, 1971, reż. Alan J. Pakula
• Czyż nie dobija się koni? (They Shoot Horses, Don't They?), 1969, reż. Sydney Pollack
• Barbarella, 1968, reż. Roger Vadim
• Historie niesamowite (Histoires extraordinaires), 1968, reż. Federico Fellini,Roger Vadim
• Szybki zmierzch (Hurry Sundown), 1967, reż. Otto Preminger
• Boso w parku (Barefoot in the Park), 1967, reż. Gene Saks
• W każdą środę (Any Wednesday), 1966, reż. Robert Ellis Miller
• Obława (The Chase), 1966, reż. Arthur Penn
• Kasia Ballou (Cat Ballou), 1965, reż. Elliot Silverstein
• Zdobycz (La curée), 1965, reż. Roger Vadim
• Krąg (La ronde), 1964, reż. Roger Vadim
• Koty (Les Félins), 1964, reż. René Clément
• W chłodzie dnia (In the Cool of the Day), 1963, reż. Robert Stevens
• Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York), 1963, reż. Peter Tewksbury
• Raport Chapmana (The Chapman Report), 1962, reż. George Cukor
• Okres przygotowawczy (Period of Adjustment), 1962, reż. George Roy Hill
• Walk on the Wild Side, 1962, reż. Edward Dmytryk
• A String of Beads, 1961
• Duby smalone (Tall Story), 1960, reż. Joshua Logan

Seriale:

• Grace i Frankie (Grace and Frankie), 2015 - 2022, reż. Marta Kauffman,Howard J. Morris
• Newsroom (The Newsroom), 2012 - 2014, reż. Aaron Sorkin

Ten artykuł napisaliśmy z pomocą sztucznej inteligencji.